ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Οι μαστοί βρίσκονται στο θωρακικό τοίχωμα και αναπτύσσονται στις γυναίκες στη διάρκεια της ήβης, όταν δηλαδή αρχίσουν να παράγονται οι γυναικείες ορμόνες (οιστρογόνα, προγεστερόνη) από τις ωοθήκες. Ο μαστός αποτελείται από 15-20 λόβια, τα οποία περιέχουν πολλά μικρά λοβίδια, που με τη σειρά τους περιέχουν αδένες που παράγουν το γάλα.

Η παροχέτευση γίνεται από μικρούς σωλήνες (πόρους) που εκβάλλουν στη θηλή του μαστού, που βρίσκεται στο κέντρο μιας σκούρας περιοχής του δέρματος που ονομάζεται θηλαία άλως. Μεταξύ των λοβιδίων και των πόρων υπάρχει λίπος. Οι μαστοί περιέχουν επίσης λεμφαγγεία και λεμφαδένες που παγιδεύουν μικρόβια, καρκινικά κύτταρα και άλλες βλαβερές ουσίες εμποδίζοντας τα έτσι να φθάσουν στην κυκλοφορία.

Οι μαστοί λοιπόν, είναι όργανα που χρησιμεύουν για να παράγουν το γάλα και αποτελούνται από διάφορους ιστούς (αδενικός ιστός, λιπώδης ιστός, μυϊκός ιστός), που με τη σειρά τους αποτελούνται από διάφορα κύτταρα (αδενικά κύτταρα που παράγουν το γάλα, λιπώδη κύτταρα που στηρίζουν τον μαστό, μυϊκά κύτταρα που βοηθούν στην έκκριση του γάλακτος).

Ο καρκίνος του μαστού αναπτύσσεται από τα αδενικά κύτταρα των πόρων και των λοβιδίων. Σπάνια, όμως, αναπτύσσονται κακοήθειες και από τον λιπώδη ή τον μυϊκό ιστό, που λέγονται σαρκώματα. Κάθε διόγκωση του μαστού δεν είναι απαραίτητα καρκίνος.

Οι καλοήθεις όγκοι συνήθως είναι ομαλοί, δεν επεκτείνονται σε άλλα όργανα και η αφαίρεσή τους συνεπάγεται τη μη επανεμφάνισή τους. Αντίθετα, ο καρκίνος του μαστού αναπτύσσεται προοδευτικά, διηθεί τα παρακείμενα όργανα ή ιστούς (δέρμα, μύες, λεμφαδένες) και αργότερα μπορεί να δώσει μεταστάσεις σε απομακρυσμένα όργανα (ήπαρ, πνεύμονες, οστά, εγκέφαλος κα.).

Οι εξελίξεις στο πεδίο της έρευνας και η έγκυρη ενημέρωση σχετικά με τον προληπτικό έλεγχο και τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού έχουν συμβάλει καταλυτικά ώστε η θεραπεία αυτής της μορφής καρκίνου να είναι σήμερα πιο αποτελεσματική. Οι δείκτες επιβίωσης έχουν αυξηθεί, ενώ ο αριθμός των θανάτων μειώνεται σταθερά χρόνο με το χρόνο, κυρίως χάρη στον έγκαιρο εντοπισμό, την εξατομικευμένη προσέγγιση για κάθε ασθενή αλλά και τη βαθύτερη κατανόηση της ίδιας της νόσου. Η συχνότητα του καρκίνου του μαστού αυξάνεται συνεχώς στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιθανώς λόγω των μειωμένων ή καθυστερημένων γεννήσεων και της παχυσαρκίας των μεσήλικων γυναικών. Ωστόσο, η θνητότητα από αυτόν μειώνεται χάρη στην πιο έγκαιρη διάγνωση και στη συνεχή βελτίωση και διαθεσιμότητα των θεραπειών.

Σύμφωνα με τη Mayo Clinic, οι βασικές ενδείξεις που πρέπει να αναζητήσει μια γυναίκα είναι οι εξής: - εξόγκωμα/γρουμπούλι ή σκλήρυνση σε κάποιο σημείο του μαστού – η αίσθηση κατά την ψηλάφηση είναι διαφορετική στο σημείο αυτό σε σύγκριση με τον υπόλοιπο ιστό του μαστού - έκκριση υγρών από τη θηλή – στα υγρά μπορεί να υπάρχουν ίχνη αίματος - μεταβολή στο μέγεθος, το σχήμα ή την όψη του μαστού - αλλαγές στην όψη της επιδερμίδας του μαστού, όπως π.χ. πτυχώσεις, όψη φλοιού πορτοκαλιού - εσολκή θηλής, όταν δηλαδή η θηλή έλκεται προς το εσωτερικό του μαστού - ξεφλούδισμα της σκουρόχρωμης επιδερμίδας γύρω από τη θηλή (άλως του στήθους) ή της επιδερμίδας του μαστού - κοκκίνισμα ή κοίλωμα στην επιδερμίδα ακριβώς επάνω από το μαστό Η μαστογραφία, έχει ως αποτέλεσμα τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού σε ολοένα και πιο πρώιμο στάδιο (μικρότεροι όγκοι, χωρίς διήθηση των λεμφαδένων της μασχάλης), οπότε οι πιθανότητες επιτυχούς αντιμετώπισής του είναι αυξημένες.  

Οι προληπτικές εξετάσεις συνιστώνται κυρίως στα εξής :
1. Συνεργασία με παθολόγο/ οικογενειακό ιατρό, ώστε οι γυναίκες ηλικίας άνω των 20 ετών να έχουν περιοδικές ιατρικές εξετάσεις και να τους δίνονται εξατομικευμένες συμβουλές για μείωση των παραγόντων κινδύνου για καρκίνο του μαστού. Είναι λ.χ. καλά τεκμηριωμένο πως η παχυσαρκία και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αποτελούν επιβαρυντικό παράγοντα σε ό,τι αφορά την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και έτσι ο γιατρός μπορεί να ενθαρρύνει συστηματική σωματική άσκηση και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.
2. Ετήσια μαστογραφία. Συνιστάται από την ηλικία των 40 ετών.
3. Κλινική εξέταση των μαστών. Θα πρέπει να γίνεται περιοδικά, περίπου κάθε 3ετία στις γυναίκες κατά τις δεκαετίες των 20 και των 30 ετών, και κάθε έτος από την ηλικία των 40 και άνω. Σε περίπτωση που οι γυναίκες θεωρούν ότι υπάρχει κάποια αλλαγή στους μαστικούς αδένες (μαστούς), θα πρέπει να ενημερώνουν άμεσα τον γιατρό τους.
4. Αυτοεξέταση μαστού. Χρήσιμο θα ήταν να γίνεται πολύ συχνά, ακόμα και από την ηλικία των 20 ετών.
5. Μαστογραφία και μαγνητική τομογραφία. Συνιστάται σε άτομα με μεγάλο κίνδυνο (πάνω από 20%, κυρίως λόγω επιβαρημένου οικογενειακού ιστορικού και παθολογικών γονιδίων) κάθε έτος.

Οποιαδήποτε μεταβολή στην όψη ή την υφή του μαστού, ακόμη κι αν η τελευταία μαστογραφία δεν υπέδειξε αλλοίωση, θα πρέπει να μας ανησυχήσει και να συμβουλευτούμε αμέσως τον ειδικό γιατρό.

almazois.gr

onmed.gr/

ygeia.tanea.gr

bestrong.org.gr

el.wikipedia.org

Γράφει η Μένια από το karkinaki.gr